Θεραπευτική Ιππασία - Προσεγγίσεις

Τι είναι θεραπευτική ιππασία ? ποια η διαφορά της με την Ιπποθεραπεία ? συνήθως υπάρχει μια μικρή σύγχυση όσον αφορά τον διαχωρισμό τους ! Διεθνώς υπάρχουν διάφορες  προσεγγίσεις που χρησιμοποιούν το άλογο ως θεραπευτικό ή ψυχαγωγικό μέσο και η κατηγοριοποίηση προκύπτει από την δομή και τους στόχους της ομάδας που πραγματοποιεί τις συνεδρίες. Οι δυο πρώτοι επίσημοι διαχωρισμοί (με κοινά σημεία αλλά και με πολλές διαφορές) έγιναν από τον W. Heipertz το 1977, με το Γερμανικό μοντέλο των τριών κύκλων και τον J. Sprink το 1987, με το Αμερικάνικο τεταρτο-φασικό μοντέλο. Είναι οι πρώτοι που ενέταξαν επίσημα επιστημονικά μέλη στην ομάδα παρέμβασης (φυσιάτρους, θεραπευτές & εκπαιδευτικούς  κ.α.).  Από τότε μέχρι σήμερα έχει θεσπιστεί παγκοσμίως μια κατηγοριοποίηση, η οποία έχει αποδεκτή από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.

 Ας δούμε πιο αναλυτικά:

Therapeutic riding  (Θεραπευτική Ιππασία)

Είναι μια ομπρέλα η οποία περιλαμβάνει διάφορες παρεμβάσεις που χρησιμοποιούν ως κύριο θεραπευτικό, εκπαιδευτικό ή ψυχαγωγικό μέσο το άλογο.  Αναφέρεται συνήθως ως μια ιππική δραστηριότητα που έχει ως σκοπό να συμβάλει θετικά στη γνωστική, σωματική, συναισθηματική και κοινωνική ευημερία  των Ατόμων με Αναπηρία. Η θεραπευτική ιππασία παρέχει οφέλη στους τομείς της υγείας, της εκπαίδευσης, του αθλητισμού, της αναψυχής & του ελεύθερου χρόνου. Στόχος της όλης διαδικασίας είναι τα πολλαπλά  οφέλη που έχουν να κάνουν με την κίνηση, την επαφή του ασθενούς  με το άλογο και το χώρο όπου  διεξάγονται  οι συνεδρίες. Οφέλη όπως, ευχαρίστηση, ψυχαγωγία, κοινωνικοποίηση, βελτίωση ικανοτήτων μέσα από την άσκηση, κτλ, ή απλά εκμάθηση ιππασίας σαν χόμπι ή σπορ, μέσα σε ασφαλή για αυτούς πλαίσια.

Hippotherapy (Ιπποθεραπεία).  Σύμφωνα με την Αμερικανική Ένωση Ιπποθεραπείας (American Hippotherapy Association),  o όρος Ιπποθεραπεία αναφέρεται στο πώς οι εργοθεραπευτές, οι φυσικοθεραπευτές και οι λογοθεραπευτές  χρησιμοποιούν την καλά τεκμηριωμένη πρακτική και την κλινική συλλογιστική,  με σκοπό να χρησιμοποιήσουν την κίνηση του αλόγου, ώστε να εμπλέξουν  τα αισθητικά, νευροκινητικά  και γνωστικά συστήματα για  να πετύχουν λειτουργικά αποτελέσματα. Σε συνδυασμό με τις δυνατότητες του περιβάλλοντος των ιπποειδών και άλλων στρατηγικών θεραπείας, η ιπποθεραπεία αποτελεί μέρος του ολοκληρωμένου σχεδίου φροντίδας του ασθενούς. Είναι δηλαδή μια καθαρά θεραπευτική διαδικασία που αφορά τους επιστήμονες της παιδιατρικής αποκατάστασης, καθώς πρόκειται για την μεταφορά μιας συνεδρίας αποκατάστασης, από την αίθουσα θεραπείας στην ιππική αρένα, όπου ως βασικό θεραπευτικό εργαλείο χρησιμοποιείται το άλογο.

Hippo Kinesio-Educational Rehabilitation Hi.K.E.R. Είναι ένα πυραμιδικό σύστημα εκπαίδευσης του οποίου η κεντρική φιλοσοφία εστιάζει στην δημιουργία ενός δομημένου θεραπευτικού πλαισίου παρέμβασης. Η δόμηση αυτή αφορά την δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών αλληλεπίδρασης μεταξύ ασθενή, άλογου και περιβάλλοντος χώρου, οι οποίες θα προάγουν την κινητική, αντιληπτική, κοινωνική, συναισθηματική και γνωστική μάθηση και θα διευκολύνουν την πολύπλευρη ανάπτυξη του ασθενή.

Therapeutic  carriage driving  (θεραπευτική αμαξοδήγηση.) Είναι  ένα θεραπευτικό πρόγραμμα για άτομα με αναπηρίες  που τους επιτρέπει να συμμετέχουν ενεργά και επιτυχώς σε εναλλακτικό πρόγραμμα θεραπευτικής ιππασίας.  Παρέχει στους συμμετέχοντες μια πραγματική αίσθηση ολοκλήρωσης και επίτευξης. Αυτή η  δραστηριότητα ανοίγει τον κόσμο των αλόγων, σε όσους μπορεί να αδυνατούν να συμμετάσχουν σε τυπικό πρόγραμμα  θεραπευτικής ιππασίας  εξαιτίας περιορισμών βάρους, ζητημάτων ισορροπίας, φόβου ύψους, προκλήσεων αισθητικής επεξεργασίας ή άλλων θεμάτων. Η θεραπευτική αμαξοδήγηση είναι επίσης προσβάσιμη από αναπηρικά καροτσάκια  για τα άτομα που χρησιμοποιούν αναπηρικές καρέκλες και δεν μπορούν εύκολα να μεταφερθούν από την αναπηρική καρέκλα.

Equine-assisted psychotherapy (ψυχοθεραπεία με τη βοήθεια  ίππων) είναι μια θεραπευτική προσέγγιση η οποία  δεν περιλαμβάνει αναγκαστικά ιππασία, αλλά μπορεί να περιλαμβάνει ιπποκομία, σίτιση και δουλειά στο έδαφος. Μια από τις πιο γνωστές παρεμβάσεις στην συγκεκριμένη προσέγγιση,  είναι το μοντέλο EAGALA ( Equine Assisted Growth and Learning Association). Σε αυτήν την περίπτωση οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας εργάζονται με έναν ή περισσότερους ασθενείς  και ένα ή περισσότερα άλογα με βιωματικό τρόπο, για να βοηθήσουν τους  ασθενείς τους,  να μάθουν για τον εαυτό τους και τους άλλους, ενώ επεξεργάζονται ή συζητούν τα συναισθήματα, τις συμπεριφορές και τα πρότυπα του ασθενή. Στόχος είναι να βοηθηθεί ο ασθενής  με κοινωνικούς, συναισθηματικούς, γνωστικούς ή συμπεριφορικούς  τρόπους. Παραπλήσιοι  όροι για την ψυχοθεραπεία με την βοήθεια των ιπποειδών είναι οι:  Equine-facilitated psychotherapy  (ψυχοθεραπεία που διευκολύνεται από τα ιπποειδή ), equine-assisted therapy  ( θεραπεία με την βοήθεια  ιπποειδών ), Equine Facilitated Wellness  (ευεξία που διευκολύνεται από τα  ιπποειδή ).

Equine-assisted learning  (μάθηση με την υποστήριξη των ιπποειδών ) περιγράφεται ως μια «βιωματική μάθηση που προάγει την ανάπτυξη δεξιοτήτων ζωής  μέσω δραστηριοτήτων που υποστηρίζονται από ιπποειδή».

Equine Assisted Activities  (Δραστηριότητες υποβοηθούμενες από τα ιπποειδή ) είναι δραστηριότητες σχετικές με το άλογο, (με ίππευση ή χωρίς)  όπου  στόχος είναι η εκπαίδευση ικανοτήτων, η αναψυχή ή / και ο ελεύθερος χρόνος.

Therapeutic horse riding and sports - Equine assisted therapeutic sport  riding. Η Ιππασία ως άθλημα για Άτομα με Αναπηρία άρχισε να αναπτύσσεται τη δεκαετία του 70. Οι Παγκόσμιοι Αγώνες (World Games) του 1984, στη Νέα Υόρκη αποτέλεσαν την αφετηρία για την διεξαγωγή αγώνων Ιππικής Δεξιοτεχνίας για ιππείς και αμαζόνες με αναπηρία. Έκτοτε έχουν διεξαχθεί πολλές διεθνείς διοργανώσεις. Το πρώτο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ιππικής Δεξιοτεχνίας έλαβε χώρα στη Σουηδία το 1987, ενώ ακολούθησε η διεξαγωγή αντίστοιχων διοργανώσεων στη Δανία και τη Μεγάλη Βρετανία. Ορόσημο στην ιστορία της Ιππασίας για άτομα με αναπηρία αποτέλεσε η ένταξη της Ιππικής Δεξιοτεχνίας στο αγωνιστικό πρόγραμμα των Παραολυμπιακών Αγώνων της Ατλάντα το 1996. Στους Παραολυμπιακούς αγώνες συμμετέχουν άνθρωποι με όλων των ειδών τις αναπηρίες ( κινητικές, αισθητηριακές κ.α.) ενώ στα Special Olympics εξειδικεύονται κυρίως στις νοητικές αναπηριες. Τα Special Olympics Hellas προσφέρουν, δυνατότητες προπόνησης και συμμετοχής σε αγώνες, σε παιδιά και νέους µε διανοητική αναπηρία, σε ένα φάσµα ολυμπιακών αθλημάτων. Κατ’ αυτόν το τρόπο τους δίνουν τη δυνατότητα να αναπτυχθούν σωµατικά, διανοητικά, κοινωνικά και πνευματικά, σε ένα περιβάλλον σεβασµού και αποδοχής. 

Επιμέλεια:

Νίκος Πολύζος  PT, ΜΑ, Bobath – NDT, SeniorHi.K.E.R. instructor.

Πηγές:

• https://www.americanhippotherapyassociation.org
• https://www.sheacenter.org/programs/equine-assisted-activities
• https://www.hellashippotherapy.com
• https://www.eagala.org
• https://smartriders.org
• https://en.wikipedia.org/wiki/Equine-assisted_therapy
• https://www.pathintl.org
• http://www.paralympic.gr

Κοινοποίηση σελίδας