Επιστημονική Εταιρεία Θεραπευτικής Ιππασίας και Ιπποθεραπείας Ελλάδος
Η Προσέγγιση Hippo Kinesio-Educational Rehabilitation Hi.K.E.R.
Η προσέγγιση Hi.K.E.R. εισήχθηκε στο χώρο της θεραπευτική ιππασίας το 2009 από τους Γιάννη Νικολάου, Νίκο Πολύζο και Νίκο Νικολαΐδη. Είναι μια ολιστική προσέγγιση της θεραπευτικής ιππασίας η οποία στηρίζεται στην νευροπλαστικότητα του εγκεφάλου (την ικανότητα του δηλαδή, να αλλάζει ή να τροποποιεί τόσο την δομή όσο και την λειτουργία του). Οι αλλαγές αυτές, οι οποίες αναφέρονται σε ανατομικό και σε λειτουργικό επίπεδο, πραγματοποιούνται με δύο τρόπους, είτε τροποποιώντας το υπάρχον νευρωνικό κύκλωμα είτε δημιουργώντας ένα καινούργιο νευρωνικό κύκλωμα (νευρογένεση στις περιοχές του ιππόκαμπου, του οσφρητικού βολβού και του νεοφλοιού στον μετωπιαίο και στον κροταφικό βολβό).
Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες ο οποίος συμβάλλει στην δημιουργία αυτών των αλλαγών είναι ένα εμπλουτισμένο σε ερεθίσματα περιβάλλον, παρόμοιο με το περιβάλλον που διεξάγονται οι συνεδρίες θεραπευτικής ιππασίας (με πολλά παιχνίδια και δραστηριότητες, πολύ πλουσιότερο σε ερεθίσματα από το συνηθισμένο περιβάλλον), όπου ο συμμετέχων δέχεται πολλά και διαφορετικά ερεθίσματα, τα οποία επηρεάζουν ταυτόχρονα πολλά συστήματα του οργανισμού όπως το μυοσκελετικό, το αισθητηριακό, το συναισθηματικό και το καρδιαγγειακό. Οι νευρικές αλλαγές που σχετίζονται με αυτή τη μορφή του «εμπλουτισμού», περιλαμβάνουν την αύξηση του μεγέθους του εγκεφάλου, του πάχους του φλοιού, του μέγεθος των νευρώνων, των δενδριτικών διακλαδώσεων, των συνάψεων ανά νευρώνα και του αριθμού των νευρογλοιακών κυττάρων.
Σε ένα τέτοιο διαμορφωμένο περιβάλλον, η εμπειρία παρέχει όλες τις προϋποθέσεις έτσι ώστε να τεθεί σε λειτουργία η διαδικασία αλλαγών στον εγκέφαλο, εκμεταλλευόμενοι την ιδιότητα της νευροπλαστικότητας, αφού είναι γνωστό ότι η εμπειρία μας στον κόσμο απαιτεί μια έντονη πολυαισθητηριακή διέγερση, η οποία είναι η συνθήκη που χρειάζεται για να εξελίσσεται ο εγκέφαλος. Να αναπτύσσεται δηλαδή, να μαθαίνει, να λειτουργεί και να αλλάζει . Η διέγερση αυτή ενισχύεται από δύο σημαντικούς παράγοντες, το κίνητρο που ισχυροποιεί την διαδικασία της μάθησης και την επανάληψη του ερεθίσματος, η οποία αποτελεί κρίσιμο παράγοντα κατά την διαδικασία της νευροπλαστικότητας.
Φιλοσοφία της προσέγγισης Hi.K.E.R. είναι ότι η διαδικασία των αλλαγών στον εγκέφαλο, στον χώρο της θεραπευτικής ιππασίας, προϋποθέτει την δημιουργία ενός δομημένου πλαισίου εκπαίδευσης. Η δόμηση αυτή αφορά την δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών αλληλεπίδρασης μεταξύ ασθενή και περιβάλλοντος χώρου, οι οποίες θα προάγουν την κινητική, αντιληπτική, κοινωνική, συναισθηματική και γνωστική μάθηση και θα διευκολύνουν την πολύπλευρη ανάπτυξη του ασθενή. Για να πραγματοποιηθεί αυτό θα πρέπει ο θεραπευτής να παρέχει στους ασθενείς ένα ευρύ πεδίο εμπειριών, μέσα από το οποίο θα έχουν την ευκαιρία να εξερευνήσουν, να ανακαλύψουν , να δημιουργήσουν, να επιτύχουν, και παράλληλα να γνωρίσουν τον εαυτό τους, το σώμα τους και τα συναισθήματά τους. Ο θεραπευτής Hi.K.E.R. θα πρέπει να οργανώνει το μαθησιακό περιβάλλον με τρόπο που να προάγει την κινητική, συναισθηματική και κοινωνική εκπαίδευση των ασθενών και να οικοδομεί την κατάλληλη κουλτούρα μάθησης η οποία θα προωθεί την ανεξαρτησία και την βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους.
Υπεύθυνος για την δημιουργία του δομημένου πλαισίου εκπαίδευσης είναι ο θεραπευτής Hi.K.E.R. ο οποίος πρέπει να είναι σε θέση να:
Συντάσσεται ως μέλος της διεπιστημονικής ομάδας αποκατάστασης και να συνεργάζεται με τους άλλους ειδικούς
Αξιολογεί και να καταγράφει την κλινική εικόνα του ασθενούς.
Θεσπίζει θεραπευτικούς και λειτουργικούς στόχους για τον κάθε ασθενή ξεχωριστά.
Συμβάλει στην δημιουργία τέτοιας σχέσης μεταξύ αλόγου και ασθενή, η οποία θα δημιουργήσει κίνητρο στον ασθενή ώστε να βελτιώσει τις κινητικές και ψυχικές διαταραχές που παρουσιάζει.
Σέβεται τις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενή και να επιτρέπει στον καθένα εργάζεται χωρίς ένταση και σύμφωνα με το δυναμικό του.
Προάγει την κίνηση, την επικοινωνία, την ανεξαρτησία, τη συνεργασία, την κοινωνικότητα, την πρωτοβουλία, τον σεβασμό και την αυτοπειθαρχία.
Σχεδιάζει το εξατομικευμένο θεραπευτικό πρόγραμμα παρέμβασης. Ο σχεδιασμός του προγράμματος παρέμβασης περιλαμβάνει:
Η παρέμβαση πραγματοποιείται μέσα από ένα πυραμιδικό σύστημα εκπαίδευσης, το οποίο καθιστά την ιπποθεραπεία αναπόσπαστο κομμάτι του ενιαίου προγράμματος αποκατάστασης που δημιουργείται για τον κάθε ασθενή